शिवजींना बेलपत्र अर्पण करण्यामागे आहे हे शास्त्रीय कारण, जाणून घ्या काय आहे ते कारण…

.

बेल पात्राला भगवान शिव यांच्या पूजेमध्ये विशेष महत्त्व आहे. एक बेलपत्र अर्पण केल्यानेही महादेव प्रसन्न होतात, म्हणून त्यांना आशुतोष देखील म्हणतात. बेलपत्र तसेच श्रीफळ म्हणून ओळखले जाणारे हे फळ खूप उपयुक्त आहे.

ज्या झाडावर ते येते त्याला शिवद्रुम असेही म्हणतात. बेल वृक्ष समृद्धीचे प्रतीक आहे, अत्यंत पवित्र आणि समृद्धी देणारे आहे. शिवपुराणानुसार, श्रावण महिन्यात सोमवारी शिवलिंगावर बेल पत्र अर्पण केल्याने एक कोटी कन्यादान समतुल्य होते. पंडित दयानंद शास्त्री यांनी सांगितले की बेल पत्राने शिवलिंगाची पूजा केल्यास गरीबी दूर होते व सौभाग्य लाभते. भगवान शिव फक्त बेल पात्राने प्रसन्न होत नाही तर त्यांचे अर्धअंश बजरंगबली हनुमान देखील खूश होतात.

शिव पुराणानुसार घरात बेल वृक्ष लावून संपूर्ण कुटुंब विविध पापांच्या प्रभावापासून मुक्त होते. ज्या ठिकाणी बेल वृक्ष आढळतात त्या स्थानास काशी तीर्थांप्रमाणे पूजनीय आणि पवित्र मानले जाते. अशा ठिकाणी उपासना केल्यास अक्षय पुण्य प्राप्त होते. बेल पाने शंकरांचा आहार मानली जातात, म्हणून भक्त त्यांना मोठ्या श्रद्धेने महादेवांना अर्पण करतात. शिवपूजनासाठी बेल पत्र खूप महत्वाचा मानला जातो.

शिवलिंगावर बेल पत्र अर्पण करुन महादेव लगेच प्रसन्न होतात. असे मानले जाते की बेलपात्रांशिवाय भगवान शिवची पूजा पूर्ण होत नाही. परंतु बेलपात्रात फक्त तीन पाने असणे आवश्यक आहे तरच ते बेल पत्र शिवलिंगावर चढवण्यास पात्र आहेत.

बेल पत्र भगवान शंकरांना अत्यंत प्रिय आहे. भांग, धोतऱ्याचे फूल आणि बेल पत्राने प्रसन्न होणारे महादेव हे एकमेव देव आहेत. शिवरात्रानिमित्त बेल पत्रांतून शिवजींची केवळ पूजन केले जाते. तीन पाने असलेले बेल पत्रे सहज उपलब्ध आहेत, परंतु असे काही बेलपत्र आहेत जे दुर्मिळ पण चमत्कारी आणि आश्चर्यकारक आहेत.

खरं तर, बेल पत्र आपल्यासाठी उपयुक्त वनस्पती आहे. हे आपले दु: ख दूर करते. भगवान शिव यांना अर्पण करण्याची भावना अशी आहे की जीवनात आपण लोकांच्या संकटातही कमी आले पाहिजे. भगवान शिव यांना त्या व्यक्तील किंवा वस्तू प्रिय आहे जी इतरांच्या दुखणमध्ये कामी येते.

देवाच्या कृपेनेच आपल्याला सर्व वनस्पती मिळाल्या आहेत, म्हणून आपल्याकडे वृक्षांबद्दल सद्भावना आहे. ही भावना आपोआप झाडे आणि वनस्पतींचे संरक्षण करण्यास प्रेरित करते. पूजेमध्ये अर्पण करावयाचा मंत्र – भगवान शिव यांच्या उपासनेत हा मंत्र सांगून बेल पत्र सहित दिला जातो. हा मंत्र अत्यंत पौराणिक आहे.

त्रिदलं त्रिगुणाकारं त्रिनेत्रं च त्रिधायुतम्।
त्रिजन्मपापसंहारं बिल्वपत्रं शिवार्पणम्॥

अर्थ: तीन गुण, तीन डोळे, त्रिशूल धारण करणारे आणि तीन जन्मांचे पाप नष्ट करणारे, हे भगवान शिव, मी तुम्हाला तीन पानाचे बेल पात्र अर्पण करत आहे.